Tài khoản vãng lai là gì? Phân biệt tài khoản vãng lai và tài khoản thanh toán

1. Tài khoản vãng lai là gì?

Tài khoản vãng lai là một khái niệm trong kinh tế vĩ mô, dùng để chỉ một phần trong cán cân thanh toán quốc tế của một quốc gia. Tài khoản này ghi nhận các giao dịch về xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ, thu nhập từ đầu tư, chuyển giao vốn giữa các quốc gia. Đây là một chỉ số quan trọng để đánh giá tình hình tài chính quốc tế của một quốc gia, phản ánh mức độ thu nhập từ hoạt động xuất khẩu so với chi phí nhập khẩu và các dòng tiền ra vào từ các yếu tố tài chính.

Trong lĩnh vực tài chính cá nhân, “tài khoản vãng lai” ít khi được nhắc đến vì đây không phải là loại tài khoản ngân hàng mà cá nhân thường trực tiếp sử dụng. Tuy nhiên, khái niệm này có mối liên hệ gián tiếp với tài khoản thanh toán – loại tài khoản mà hầu hết cá nhân sử dụng trong giao dịch hàng ngày. Để làm rõ hơn, chúng ta sẽ so sánh cụ thể giữa tài khoản thanh toán và tài khoản vãng lai.

2.  Phân biệt tài khoản thanh toán và tài khoản vãng lai

Dưới đây là các đặc điểm và điểm khác biệt chính giữa tài khoản thanh toán và tài khoản vãng lai:

2.1 Mục đích sử dụng

• Tài khoản thanh toán: Là loại tài khoản ngân hàng mà cá nhân và doanh nghiệp mở tại ngân hàng để thực hiện các giao dịch hàng ngày như chuyển tiền, nhận lương, thanh toán hóa đơn, rút tiền mặt,… Nó thể hiện số dư và khả năng tài chính cá nhân/ngân sách của khách hàng tại một ngân hàng.

• Tài khoản vãng lai: Dùng để ghi nhận các giao dịch kinh tế quốc tế của một quốc gia, bao gồm xuất khẩu, nhập khẩu, dịch vụ, thu nhập từ đầu tư, chuyển giao vốn quốc tế. Đây là chỉ số vĩ mô giúp đánh giá tình hình kinh tế quốc tế của quốc gia, không áp dụng cho các giao dịch cá nhân. Khi tài khoản vãng lai thặng dư, quốc gia có thu nhập từ xuất khẩu và thu nhập đầu tư cao hơn nhập khẩu và chi phí. Ngược lại, nếu tài khoản vãng lai thâm hụt, chi tiêu quốc gia lớn hơn thu nhập từ nước ngoài.

​​​​​​​2.2 Đối tượng sử dụng

• Tài khoản thanh toán: Được sử dụng bởi cá nhân, doanh nghiệp, và tổ chức trong các giao dịch tài chính hàng ngày.

• Tài khoản vãng lai: Là chỉ số tổng hợp và chỉ áp dụng cho quốc gia, khu vực, không phải tài khoản của cá nhân hay doanh nghiệp.

​​​​​​​2.3 Chức năng và tần suất giao dịch:

• Tài khoản thanh toán: Dùng để giao dịch thường xuyên với tần suất cao. Khách hàng có thể thực hiện chuyển tiền, rút tiền, thanh toán qua thẻ ngân hàng, thanh toán các dịch vụ điện tử dễ dàng.

• Tài khoản vãng lai: Không phải là tài khoản giao dịch mà cá nhân có thể sử dụng, mà là một báo cáo tổng hợp được thống kê theo kỳ (tháng, quý, năm) bởi các cơ quan tài chính quốc gia như ngân hàng trung ương hoặc các tổ chức kinh tế.

 

• 2.4 Cách tính toán và các thành phần cấu thành

• Tài khoản thanh toán: Được tính dựa trên số dư của khách hàng tại ngân hàng, không có các thành phần cấu thành phức tạp. Khách hàng có thể kiểm tra số dư tài khoản bất kỳ lúc nào.

• Tài khoản vãng lai: Bao gồm các thành phần:

• Xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa (hàng hóa được bán ra hoặc mua từ các quốc gia khác)

• Dịch vụ (du lịch, vận tải, bảo hiểm quốc tế,…)

• Thu nhập từ đầu tư (lãi từ chứng khoán quốc tế, lợi nhuận từ đầu tư nước ngoài,…)

• Chuyển giao vốn quốc tế (kiều hối, viện trợ quốc tế, tiền gửi từ công dân làm việc ở nước ngoài,…)

3. Ví dụ cụ thể

• Tài khoản thanh toán cá nhân: Một khách hàng mở tài khoản thanh toán tại SeABank có thể nhận lương, chuyển khoản thanh toán hóa đơn điện nước và nạp tiền ví điện tử. Đây là tài khoản giúp khách hàng thực hiện giao dịch hàng ngày một cách nhanh chóng, thuận tiện.

• Tài khoản vãng lai của quốc gia: Nếu Việt Nam có tài khoản vãng lai thặng dư, điều đó có nghĩa là tổng thu nhập từ xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ và đầu tư vào Việt Nam lớn hơn tổng chi phí nhập khẩu và đầu tư ra nước ngoài. 

Tài khoản thanh toán và tài khoản vãng lai khác nhau ở mục đích, đối tượng sử dụng và chức năng. Trong khi tài khoản thanh toán phục vụ cho các giao dịch hàng ngày của cá nhân hoặc doanh nghiệp, tài khoản vãng lai là một chỉ số vĩ mô cho biết tình hình tài chính quốc gia trên thị trường quốc tế. Hy vọng qua bài viết trên SeABank đã giúp bạn nắm rõ sự khác biệt giữa các loại tài khoản này.